นับแต่อดีตกาลนานมา มนุษย์รับเอาพลังจากดวงอาทิตย์ ที่สาดส่องแสงสว่างให้มองเห็นสรรพสิ่งในโลก ขับไล่ภัยอันตรายที่ซุกซ่อนอยู่ในความมืด ทั้งพลังงานความร้อนที่ให้ความอบอุ่น หรือพลังงานแสงที่หล่อเลี้ยงพืชพันธุ์ธัญญาหารให้เติบโตงอกงาม อีกทั้งยังส่งผลต่ออารมณ์ความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์อีกด้วย เนิ่นนานให้หลัง เมื่อมนุษย์มีวิวัฒนาการจนสร้างสิ่งต่างๆ จากสติปัญญาและสองมือ แสงสว่างจากหลอดไฟ ก็เป็นอีกหนึ่งนวัตกรรมที่ถูกประดิษฐ์ขึ้นมา นอกจากมนุษย์จะใช้แสงประดิษฐ์จากหลอดไฟที่ว่านี้ในการเปลี่ยนความมืดให้กลายเป็นความสว่างไสวเพื่อใช้ชีวิตในยามกลางคืนแล้ว แสงประดิษฐ์ที่ว่านี้ยังส่งผลต่ออารมณ์ความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์เช่นเดียวกัน ดังเช่นแสงที่ปรากฏในนิทรรศการที่มีชื่อว่า Good Old Neon ที่ใช้แสงเรืองรองของหลอดไฟประดิษฐ์สาดส่องให้แก่ผลงานจิตรกรรม ประติมากรรม และภาพถ่าย ที่นำเสนอสื่อทางประสาทสัมผัสจากมุมมองของวัตถุที่กระตุ้นประสาทสัมผัสเพื่อระลึกถึงประสบการณ์ทางอารมณ์ความรู้สึกและความทรงจำอันหลายหลาก

  “ชื่อนิทรรศการ Good Old Neon มีที่มาจากหนังสือเรื่องสั้นที่เขียนโดย เดวิด ฟอสเตอร์ วอลเลส (David Foster Wallace) ที่เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับชีวิตหลังความตายของผู้ชายคนหนึ่ง ที่ผิดหวังในการใช้ชีวิต จนฆ่าตัวตายและกลายเป็นผี 4 เดือนให้หลังจากการเขียนหนังสือเล่มนี้ นักเขียนก็ฆ่าตัวตายเช่นกัน เนื้อหาในหนังสือพูดถึงการวิพากษ์วิจารณ์ที่หนักหน่วงมาก และการกลั่นแกล้งกัน เราชอบหนังสือเรื่องนี้มาก เพราะว่าช่วงนี้เรามีความรู้สึกหดหู่ ก็เลยเอาชื่อหนังสือเล่มนี้มาตั้งชื่อนิทรรศการนี้
  คำว่า Good Old Neon ยังทำให้เรานึกถึงงานที่เราเคยทำเมื่อ 24 - 25 ปีที่แล้ว ตอนไปเป็นนักศึกษาแลกเปลี่ยนที่ฝรั่งเศส ที่เราไปยังพิพิธภัณฑ์ต่างๆ และขอเอาหลอดไฟนีออนของเราไปติดตั้งในนั้น เพื่อให้มันฉายแสงสว่างให้งานศิลปะในพิพิธภัณฑ์ศิลปะระดับโลก เป็นความโรแมนติกแบบเด็กๆ น่ะนะ”

  “ด้วยความที่ จุนโกะ (สุทธิมา สุจริตกุล) จาก Nova Contemporary เขาติดต่อมาว่าในปีนี้เขาจะมีโครงการที่จะให้ศิลปินที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักแล้วกับศิลปินรุ่นใหม่ทำงานร่วมกัน แต่เขาไม่รู้ว่าจะให้ใครมาแสดงงานคู่กับเรา ไปๆ มาๆ เขาก็เลยชวนเรามาคิวเรทนิทรรศการให้แทน เราก็เลยคิดว่าน่าสนุกดี ถ้าเราเอางานหลอดไฟที่เราเคยทำตอนยังเป็นศิลปินรุ่นใหม่ในอดีต เมื่ออายุประมาณ 24 ปี แล้วให้ศิลปินรุ่นใหม่ในปัจจุบันสามคน มาแสดงงานท่ามกลางแสงสว่างจากงานของเรา ก็เท่ากับว่านิทรรศการครั้งนี้จัดแสดงผลงานของศิลปินรุ่นใหม่(ในอดีตและปัจจุบัน)จำนวน 4 คนพอดี”

  “คืองานของเราทุกชิ้น ใช้องค์ประกอบต่างๆ เพื่อทำให้ผู้คนสามารถที่จะเชื่อมต่อกับวัตถุต่างๆ ได้อยู่ ไม่ว่าจะเป็นความตึงของสายเปียโน น้ำหนักของดิน หรืออะไรก็ตามแต่ แต่ในขณะเดียวกันก็จะมีความเป็นมนุษย์เข้าไปอยู่ในตัวงานของเราด้วย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของประวัติศาสตร์ สังคม การเมือง แต่งานในนิทรรศการนี้จะไม่ได้พูดถึงเรื่องการเมืองหรือประวัติศาสตร์โดยตรง หากแต่พูดเรื่องคุณภาพของมนุษย์ (Human Quality) เรื่องของความเป็นแม่ (Matrilineality) ความเป็นเพศหญิง (Feminine) ความเป็นเกย์และ LGBTQ ซึ่งทั้งหมดนี้ถูกกดทับไว้ด้วยโครงสร้างของภาษา ที่มีผู้กำหนดส่วนใหญ่เป็นเพศชาย ไม่ว่าจะในเรื่องของ ตรรกะ เหตุผล การวิจารณ์ การสร้างนิยามของความเป็นศิลปะร่วมสมัย ความเป็นคอนเซ็ปชวลอาร์ต ซึ่งเป็นวิธีคิดของผู้ชายเป็นส่วนใหญ่ ส่วนองค์ประกอบของความเป็นแม่ หรือความเป็นเพศหญิงก็จะถูกเบียดให้ไปอยู่ในพื้นที่ที่เป็นเรื่องของอารมณ์ ความรู้สึก แต่เรามองว่าการที่โลกมนุษย์เกิดปัญหาและความวุ่นวาย ส่วนใหญ่ก็เกิดจากการชี้นำด้วยตรรกะ เหตุผลแบบผู้ชายใช่ไหม แต่เรามองว่า จริงๆ แล้ว อารมณ์และความรู้สึกนั้นมีความสำคัญไม่แพ้ตรรกะ เหตุผล งานในนิทรรศการนี้แต่ละชิ้นก็เลยเป็นเรื่องของวิถีชีวิตของมนุษย์ที่ถูกกดทับโดยโครงสร้างของเพศชายที่ว่า อย่างงานในส่วนของเราก็เป็นหลอดไฟนีออนจากโรงหนังพหลโยธินรามา (พหลเธียเตอร์) ซึ่งเป็นโรงหนังสแตนอโลนแห่งสุดท้ายในประเทศไทยที่ยังดำเนินกิจการอยู่ แต่เหตุผลที่โรงหนังนี้อยู่รอดมาได้ก็เพราะมันเป็น Secret rendezvous หรือสถานที่ลับที่คนใช้นัดเจอเพื่อมีเซ็กส์กัน เป็นพื้นที่ทางเลือกให้คนชั้นล่างหรือคนชายขอบได้ใช้พลอดรักกัน แทนที่จะต้องไปเช่าห้องส่วนตัว ซึ่งหมายถึงการยอมจำนนต่อค่านิยมเกีี่ยวกับพื้นที่สาธารณะของสังคม เราสนใจในความเป็นพื้นที่สาธารณะแบบนี้ ก็เลยไปขอหลอดไฟนีออนจากโรงหนังพหลโยธินรามา มาทำเป็นงานศิลปะที่เป็นเหมือนแสงสว่างในนิทรรศการครั้งนี้”

  “เราโยงแสงสว่างจากหลอดไฟนีออนในโรงหนังให้เกี่ยวเนื่องกับความทรงจำ เพราะความทรงจำคือการผลิตซ้ำความเป็นจริงอีกครั้งหนึ่งในสมอง ซึ่งในยุคดึกดำบรรพ์จะเป็นความทรงจำที่เกี่ยวกับธรรมชาติเป็นส่วนใหญ่ ไม่ว่าจะเป็นงานศิลปะ ดนตรี กวี ที่มีความสัมพันธ์กับ ดวงอาทิตย์ พระจันทร์ ท้องทะเล แต่ในยุคสมัยใหม่ ความทรงจำส่วนใหญ่จะเกี่ยวพันกับแสงไฟนีออน ที่เป็นแสงประดิษฐ์ (Artificial Light) ที่ยืดอายุของกลางวันให้ยาวขึ้น และสามารถใช้ในกิจกรรมที่ต้องการความสว่าง เพราะฉะนั้น ความทรงจำที่เป็นความทรงจำยุคสมัยใหม่ก็จะเป็นแสงประดิษฐ์เป็นส่วนใหญ่ เราจะเห็นในงานศิลปะ กวี วรรณกรรม หรือดนตรี เกี่ยวกับแสงนีออน อย่างเช่นงานศิลปะของ เจมส์ เทอร์เรลล์ (James Turrell) ที่ใช้หลอดไฟนีออน หรือ เพลง Motorcycle Emptiness ของ Manic Street Preachers หรือเพลง อายแสงนีออน ของ พุ่มพวง ดวงจันทร์ หลอดไฟนีออนจึงมีบทบาทสำคัญเกี่ยวกับความทรงจำของมนุษย์ และการตีความความรู้สึกของมนุษย์เช่นกัน ถึงแม้ในปัจจุบัน เราจะแทบไม่เห็นหลอดไฟนีออนแล้วก็ตาม แต่คาแรคเตอร์ของมันก็ยังคงสร้างความรู้สึกและผลกระทบทางด้านจิตใจและอารมณ์ให้มนุษย์อยู่ดี ถ้าดูให้ดีๆ แสงในนิทรรศการนี้ก็จะคล้ายๆ กับแสงในร้านข้าวต้ม ซึ่งต่างกับบรรยากาศของพื้นที่แสดงงานศิลปะตามปกติ”

  “ผลงานศิลปะที่เราคิวเรทมา ก็จะเกี่ยวข้องกับประเด็นที่ว่านี้ เริ่มต้นด้วยผลงานของ เจษฎา ภูเวียง ที่ทำงานจิตรกรรม ซึ่งเรามองงานของเขาแวบแรกแล้วนึกถึงงานของ ประเทือง เอมเจริญ ซึ่งเป็นการวาดภาพสเปกตรัมของแสง แต่วิธีการได้มาซึ่งสเปกตรัมแสงของประเทืองนั้นมีความเป็นผู้ชายอย่างมาก คือการจ้องมองดวงอาทิตย์ด้วยตาเปล่า ผิดกับภาพวาดของเจษฎา เพราะการได้มาซึ่งสเปกตรัมของแสงของเขาไม่ได้มาจากการจ้องมองดวงอาทิตย์ หากแต่ได้มาจากการแอบมองแสงสีของหลอดไฟนีออน อย่างงานบางชิ้นเป็นสเปกตรัมของแสงเหลือบบนโต๊ะสแตนเลสในบาร์เกย์ เพราะศิลปินเป็น LGBTQ หรืองานชิ้นใหญ่ในห้องนิทรรศการที่ชื่อ Limelight ซึ่งเป็นวิธีการสาดแสงให้นักแสดงบนละครเวทีในสมัยก่อนที่ยังไม่มีสปอตไลท์ โดยเขาจะใช้แสงสว่างจากตะเกียงแก็ซ ซึ่งแสงจาก Limelight ที่ว่านี้ ก็จะมีออร่าที่มีบุคลิกเฉพาะตัวของมัน เราคิดว่าน่าสนใจมากในวิธีการให้ได้มาซึ่งสเปกตรัมของแสงของเขา เหมือนเป็นการหาวิถีทางศิลปะแบบทางเลือก ซึ่งต่างจากงานศิลปะในขนบนิยมแบบชายเป็นใหญ่ สิ่งนี้ก็ได้มาจากวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของเขาด้วย”

  “หรือผลงานของศิลปินเวียดนาม ทุย-เทียนเหงียน ซึ่งเราเคยเป็นที่ปรึกษาให้เขาตอนที่เราไปเป็นศิลปินพำนักที่เวียดนาม เมื่อ 7 ปีที่แล้ว ตอนนั้นเขาไม่ได้เรียนศิลปะ แต่จบดีไซน์แล้วชอบศิลปะ แต่เป็นคนที่มีพรสวรรค์มาก เราก็แนะนำให้เขาเรียนต่อทางด้านศิลปะ ตอนนี้เขาเรียนอยู่ที่ Academy of Visual Arts, Frankfurt กับ แฮกู ยาง (Haegue Yang) (ศิลปินชาวเกาหลีใต้ผู้ทรงอิทธิพลในโลกศิลปะร่วมสมัยในยุคปัจจุบัน) งานของเขาจะพูดถึงองค์ประกอบของความทรงจำที่ถูกกระตุ้นโดยวัตถุ อย่างประติมากรรมขาเก้าอี้ที่หล่อจากน้ำตาล โดยใช้แม่พิมพ์ที่หล่อจากขาเก้าอี้ที่ยายของเขาเคยนั่ง หรืองานอีกชิ้นที่พูดถึงเรื่องราวสมัยเด็ก ที่เด็กเวียดนามทุกคนถูกบังคับให้คัดลายมือด้วยพู่กัน โดยใช้หมึกสีม่วง แต่เขาเป็นคนถนัดซ้าย เวลาคัดลายมือหมึกก็จะเลอะมือเขาลงไปบนกระดาษเต็มไปหมด เขาก็หยิบเอาเรื่องราวเหล่านี้มาทำงานศิลปะโดยใช้หมึกสีม่วง หรืองานประติมากรรมอีกชุดที่พูดเรื่องของความไม่สมดุล ซึ่งถูกใช้ในภาษาเชิงเปรียบเทียบมากมาย อย่างเช่นเวลาเรารู้สึกดีใจเหมือนตัวลอย หรือมีภาระจนเหมือนบ่าถูกกดทับเอาไว้ หรือเวลาไปที่ไหนที่ไม่คุ้นเคย เราก็จะเดินกระย่องกระแย่งด้วยความไม่มั่นใจ อย่างผลงานประติมากรรมเหล็กรูปขาโต๊ะ มาจากการที่เขาเริ่มเข้าไปเรียนที่แฟรงค์เฟิร์ตแล้วรู้สึกว่าตัวเองเป็นคนนอก ไม่สามารถมีความสมดุลในชีวิตได้ ที่น่าสนใจก็คือการที่เขาใช้ข้อต่อในงานเยอะมาก ซึ่งเรามองว่าเป็นองค์ประกอบที่สำคัญมากในผลงานของเขา เพราะถ้าเรากลับไปดูในงานศิลปะสมัยใหม่ โดยเฉพาะงานประติมากรรม ส่วนใหญ่มักจะทำงานออกมาให้ไร้รอยต่อ แต่ศิลปินหญิงคนสำคัญอย่าง หลุยส์ บรูชัวร์ (Louise Bourgeois) มักจะทำในทางตรงกันข้าม งานของเธอพูดถึงความเปราะบางของมนุษย์ เพราะฉะนั้น รอยต่อคือจุดที่อวัยวะงอกออกมา เป็นจุดที่ทำให้ทุกอย่างเคลื่อนไหว ไม่ว่าจะเป็นรอยต่อของต้นไม้ ดอกไม้ รอยต่อของหัวเข่า ข้อศอก ธรรมชาติต้องต่อรองกับรอยต่อที่ว่านี้ตลอดเวลา เพราะรอยต่อเป็นจุดที่ทำให้เกิดความยืดหยุ่น ในผลงานประติมากรรมของ ทุย-เทียนเหงียน จะใช้รอยต่อทำให้เกิดความกระย่องกระแย่ง ไม่สมบูรณ์แบบ เป็นการสะท้อนถึงพื้นที่ สถานการณ์เกี่ยวกับแรงกด น้ำหนัก และพื้นที่ว่าง และความเป็นมนุษย์”

  “หรือผลงานของ มาริษา ศรีจันแปลง ซึ่งเป็นผลงานศิลปะนิพนธ์ของเธอ โดยเธอจะเดินทางไปกลับระหว่างกรุงเทพฯ กับบ้านที่ต่างจังหวัดอยู่ตลอดเวลา เธอก็ทำงานภาพถ่ายที่บันทึกช่วงเวลาที่เธอเดินทางเอาไว้ อย่างภาพหนึ่งเป็นภาพของกระจกหน้าต่างรถทัวร์ที่มัว เลือนราง เพราะไอน้ำจับ หรือภาพของพ่อแม่ของเธอที่นั่งดูพระอาทิตย์ตกดิน ในช่วงเวลา 7 วันก่อนที่พ่อของเธอจะเสียชีวิต หรือผลงานประติมากรรมที่เธอให้ชาวบ้านในหมู่บ้านของเธอ ที่เป็นชาวไร่ชาวนา ช่วยกันเอาถุงปุ๋ยมาเย็บต่อกันเป็นผืนผ้า แล้วก็ขึงขึ้นทำเป็นจอหนังกางแปลงเพื่อนั่งดูกันในหมู่บ้าน ซึ่งเป็นผลงานที่พูดถึงความทรงจำที่มีบทบาทต่อวิถีชีวิตของมนุษย์”

  “ถึงแม้งานในนิทรรศการครั้งนี้จะไม่ได้ตั้งใจพูดถึงประเด็นทางการเมืองโดยตรง แต่ในอีกแง่หนึ่งมันก็มีประเด็นเหล่านี้แฝงอยู่ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของน้ำตาลในประวัติศาสตร์ เรื่องของขาเก้าอี้ที่ยายของ ทุย-เทียนเหงียน ใช้ ซึ่งยายของเขาเป็นคนในยุคสงครามเวียดนาม หรือหลอดไฟนีออนจากโรงหนังพหลโยธินรามา ก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับประเด็นทางสังคม การเมือง ทั้งการเมืองทางเพศ การเมืองเกี่ยวกับความเป็นส่วนตัวและสาธารณะ เพียงแต่เราไม่ได้ขับเน้นประเด็นเหล่านั้นให้โดดเด่นชัดเจน หากแต่เราขับเน้นการมีอยู่ของวัตถุที่อยู่ภายใต้เงื่อนไขของประเด็นเหล่านั้นอีกทีหนึ่ง”